مهولانا جهماڵهددینی مههابادی که دەستی ناڕوا وێبلاگێک بۆ خۆی بکاتهوە ، جار و بارە له وێبلاگی پێشهنگدا بابهتێک بڵاو دەکاتهوە ! ماوەیهک لهمهو بهر شێعرێکی تهنزی بڵاو کردبۆوە له ژێر ناوی "لێم ببوورە گهر کهمێکیش ناحهزم !" .منیش له بهشی بۆچوونهکاندا تاکهبهیتێکم بۆ نووسی و ئهو تاکه بهیته بووە هاندەری قهشمهرئاغا بۆ نووسینی وەڵامێکی قهشمهرییانه بۆ مەولانا جهمالهددین ، پاشان به ههمان شێوە قهشمهربانووش وەڵامێکی قهشمهرییانهی داوە و له کۆتاییشدا منیش وەڵامێکم نووسی ! جا بۆیه دەڵێن قسه قسه دێنێ !
ئهو دەمهتهقانه سهرەتا له قهشمهرئاوا دا بڵاو بوونهوە و منیش دیسان لێرەدا دەیاننوسمهوە !با قسهی خۆش ون نهبێ!
+بۆ خوێندنهوەی شێعرەکان بڕۆ درێژەی بابهت !
درێژەی بابهت...
زۆر جاران له گهڵ رەفیقهکانم شهڕم دەبو، زۆر زووش پێکهوە ئاشت دەبوینهوە .
جارێکی له گهڵ هێمنی رەفیقم پێکهوە قسهمان نهدەکرد . به قهولی منداڵانه خاک بووین . هێمن دایهگهورەی تازە له حهج هاتبۆوە ، ئهویش به کورێکی رەفیقم دا لیوانێکی ئاوی زەمزهم بۆ ناردم . ههر له بهر ئهوەش پێکهوە ئاشت بووینهوە . له گهڵ هێمن چووین بۆ بازار ، ئهمن دوسهدتمهنم پێبو که باجی لهیلام پێیدابوم ، من دهمههویست کۆتر بکڕم . پێکهوە چوین بۆ قەپان*، پیاوێک مریشک و کهڵهباب وشتی وای دەفرۆشت .کهڵهبابێکی سپی چکۆلهی جوانی پێبو دەیفرۆشت به سێسهدتمهن ! ئهمن دوسهدتمهنم دانا و هێمنیش سهدتمهنی پێبو کهڵهبابهکهمان لێ کڕی !
دیوێکمان ههبوو له ژوورێ که فهرش و شتمان لێرانهخهستبوو ،ههر له بهر ئهوهش پێمان دەکوت دیوە چؤڵ! کاتێ کهڵهبابهکهم هێناوە بردمه ئهو دیوە چۆڵه !
نزیکهی سێمانگ رامگرت . نێویشم نابوو "جوجو" ! دەمێک ئیسحال ببو ، یهک دو دانه قورسم پێدا چاک بۆوە ! قاتڵی سهری مێروله بوو ، له ههر کوێ مێرولهم دیتبایه زوو دەمبرد بۆ ئهوێ . ههر کاتێ دەمکوت جوجو زوو دەهاته لام. زۆر شهوانیش نهدەهاتهوە ، لێی تێک دەچوو بێتهوە ماڵی خۆمان ! منیش تێر بۆی دەگهڕام و تێر بۆی دەگریام ! بهیانی دەماندیت بۆخۆی هاتۆتهوە !
زۆر جارانی دەچووم له گهڵ کهڵهبابهکانی بهقهد خۆی به شهڕم دەدا ! له بیرمه کاتی ههوەڵین شهڕی ، کهڵهبابهکهی دیکهی بهزاند !
رۆژێک دیتم مریشکێک له کوچهکهمانه ، کوتم با بێم تێبهری دەم ! کهڵهبابهکهم هێنا ، هێندێ به دەوری داهات ، له دواییدا مریشکهکه فسی بۆ دەکرد نازانم فسی بۆ دەخوارد ،به ڵام کهڵهبابهکهی من سواری نەدەبوو ! نازانم پێی عهیب بو ، شهرمی دەکرد چی !
شهوێ له پاڵ یهکم کردن و پێکهوەم خهواندن ، بابهک و بههمهنی کرێنشینمان بهیانیان زوو له خهو ههڵدەستان ! بهههمهن بهیانی چوبو سهری مریشکهکهی دابوو ، دیتبووی هێلکهی کردووە ! منیش کوتم : ئهها ، به شهرەفم کهڵهبابهکهم کاری خۆی کرد ! به ڵام له لایهکیشهوە پێم ناخۆش بوو ، دەمکوت بههمهن ئه و هێلکهیهی بۆچی ههڵگرتووە ،خۆ من ئهو مریشکهم دیتۆتهوە !
له دواییدا زانیمان ئهو مریشکهش هی ماڵێکی کووچهکهی دیکهیه که هاتبوو بۆ کووچهی ئێمه . کورەکهیان به بههمهنی کوتبو ئهو مریشکه ههموو رۆژێ هێلکهیهک دەکا !منیش زانیم که نا بابه گیان ، کهڵهبابی ئهمن ئههلی ئهو جۆرە قسانه نیه !
ماوەیهک کهڵهبابهکهم له کارێژهکهمان راگرت ، شهوێک گوێم لێبوو دەنگێک له کارێژهکهمان هات ! کاتێ چوم دیتم کهڵهبابهکهم عهلادینێکی عێراقیمان ههبوو ، لهو سهرەوە بهریدابۆوە خوارێ و تهواوی نهفتهکانی رشتبوو ! تماشای منی دەکرد، وای دەزانی لێی دەدەم ! ئهخر کهڵهبابهکهم ههمو جارێ دەچووە سهر شتهکانی کاڕێژ و لهو سهرە دەخهوت! بهیانیانیش به قوقلیقوقو مێشکی سهری دەبردین ! زۆر جارانیش نیوە شهوێ دەنگی دەهات!بابم ههمو جارێ دەیکوت ئهو که ڵهبابه بێوەخته ، با سهری ببڕینهوە !
ئاخریش به پێنجسهدتمهن پێم فرۆشتنهوە ، ئهگهرچی گۆشتی مریشکم ئهو ههموو پێخۆش بوو بهڵام دەمم له گۆشتی جوجو نهدا !
چوومه وەتاغێکهوە و تێری بۆ گریام !
*قەپان شوێنێکه له بۆکان مریشک و کهڵهشێر و کۆتر و کهروێشک و بونهوەری سهر ئهو عهرزهیان لێدەفرۆشت !
"ئابرا"
شێتێک بوو چهند ساڵ پێش ئهم رووداوە نیوە شهوێکی زستان له سهرما رەق ههڵات!
تهواوی خهڵکی بۆکان و ئهوانهی له تیمارستانی بۆکان بوون ، به ساغ و نهخۆشهوە ئابرایان ئهناسی !
ماوەیهکی زۆر نهبوو هێنابوویانه ئهوێ ! ئهخر له کووچه و کۆڵانهکانی بۆکان وێڵ بوو ، زۆر جار مناڵهورکهی گهڕەگێکی تێدەهاڵا و وەبهر بهردە فڕکهیان ئەدا ! کاتێک هێنایانه تیمارستان هیچ که ههموو سهر و گوێلاکی بریندار ببو ، برینێکی زۆر گهورەش به قهدرایی چوار قامک له سهر پشتی بوو که قرماغهی بهستبوو ! کهس نهیدەزانی خهڵکی کوێیه یا خۆ له کوێوە هاتووه ، بهڵام وهک له نێوەکهی ڕا دیار بو ، وێدهچوو خەڵکی ناوچهی ئهردەڵان بێ ! لای سنه و دێگۆلان و ئهو دەوروبهرە !
ئابرا پیاوێکی کورتهباڵای خڕیله بوو ،نێوچاوانی پان و سهری پەڵه پەڵه و ئاسهواری برین به سهر سهرییهوە دیار بوو ! سهری گهورەتر له سهری مرۆڤێکی ئاسایی بوو ! دەستهکانیشی درێژتر ! کاتێک له سهر پێ رادەوەستا دەستی تا سهرچۆکی دەگهییشت ! بهڵام لاقهکانی به شێوەیەکی سهرسورهێنهر کورت بوون ! به چلهی هاوین و چلهی زستان کاپشێنێکی چڵکنی بۆری له بهردابوو له گهڵ پاتۆڵێکی رەشی کۆنە و جووتێک کهوشی جیر که خودا ئهزانێ چهند وەخت بو نهشۆرابوون! دەنگۆی ئهوە ههبوو ئابرا شهوانه له قهبرستان ئهخهوێ و لهگهڵ مردووەکان قسه دەکا و زۆربەکای کاتهکانیش دوو سێ جندۆکەی له گەڵه ! ...
درێژەی بابهت...
ئهمشهو نازانم چۆن بوو ، بیرم هاتهوە منیش دهفتهرێکم ههبوو بیرەوەرییهکانم تێدا دەنووسییهوە !زۆر لهمێژ بوو لێی بێخهبهر بووم ،تهنانهت نهمدهزانی له کوێیه ! کهلێن و قوژبنم ههمووی پشکنی و لە ئەنجامدا دیتمهوە!
پێشەکی دەفتهرەکهم ئاوا دهست پێ دەکا :
"سپاس بۆ خوا که به کوردی دروست کردم"
راوەستن با له پێشهکیدا پێتان بڵێم چۆن بوو ئهو دەفتهرەم دانا ؟
راستییە کهیتان دهوێ من زۆر له مێژ بوو له فکری دهفتهرێكی ئاوا دا بووم ههتاکو ئهوشتانهی که له ژیانی من دا تاکو ئهلان رووی داوە له مێشکم نهچنه دەرێ.
ههر بەم بۆنهیهش ئهم دەفتهرەم دانا.
1379/10/18
ئهم دهفتهرهم هی ده ساڵ لهمهوبهرە ، یانی کاتێک که ههمووی سێزده چواردە ساڵم تەمەن بوو ،بۆیە بە زمانێکی زۆر سادە و مناڵانە نووسراوە، هەموو بیرەوەرییەکانیش تا 12ساڵین ، ئیتر له دوای ئهو وازم لێ هێنا و پێموا گهییشتم بهو باوەرەی نووسینی بیرەوەری شتێکی قۆرە!نازانم! بهڵام ئهم دهفتهرە ئەمشەو منی بردەوە سهردەمی مناڵی و کووچەکەمان و گەڕەکەکەمان و رەفیقهکانم و .... زۆر شتی تر کە له بیرم کردبوون !
لهمهو به دوا جار و بارە ئهگهر نووسینم نههات ، بەشێكی کورت لە دهفتهری بیرەوەرییهکانم لەم مستەراحهدا بڵاو دهکهمهوە !با له یادتان نهچێ ئێوەش سهردەمانێک مناڵ بوون، کهواتە مناڵتان خۆش بوێ !
بیرەوەری 1 :
له ناو کورەکانی رەفیقمدا کهمتریان بۆ شهره قسه دهرەقهتم دەهاتن . منیش ههموو جارێ به قسهی قۆڕ و شێعری جنێو رقم ههڵدهستاندن.
رۆژێک له گهڵ یهکێک له رهفیقهکانم کردمه شهرە قسه . ئهو رهفیقهم نێوی - قادری ر - بوو، قادر سێ چوار ساڵ له من گهورەتر بوو.
منیش ئهو رۆژه ههروا به قسه و شێعر و ئهو جۆرە شتانه رقم هه ڵستاند.
دوای دوو سێ رۆژ هێندێ له رهفیقهکانم هاتن کوتیان بهدبهخت قادر شێعری به سهر دا ههڵکوتوی !
منیش رقم ههستا و چوومهوە ماڵێ و تا دەمتوانی شێعرم بۆ نووسی ، ئهویش چ شێعرهایهک . تهواو ببوم به شێخ رزای تاڵەبانی.
تهواوی کورەکانی کووچەی ئێمه و کووچەی قادر و ئهوان ههموو له جێگایهک خڕ دەبوونهوە و منیش شێعرەکانی که بۆ قادرم نووسیبوو بهرامبهریان بۆم دهخوێندنهوە.قادریش بۆخۆی له وێ رادەوەستا و سوور سوور ههڵدەگەڕا.
رۆژێکی چهند شێعرێکم نووسیبو دهمههویست بیبهم بۆیان بخوێنمهوە، بهڵام تهنیا دوو سێ نهفهر له رهفیقهکانم لهوێ بون ، منیش دانیشتبووم بۆم دهخوێندنهوە له پڕ دا زانیم پیاوێکی پیر گوێی راگرتووە له شێعرەکانم. منیش ههر دیتم تێم قولاند و ههڵاتم . کوتی : ئهوە کوری کێیه ؟ رهفیقهکانم کوتیان ئهوە خه ڵکی گهرهکێکی دیکهیه !
کمۆدێکی سوورم ههبوو ، ههموو جارێ شێعرەکانم لهوێ دەنا. رۆژێکی کاک جەماڵم چوبو کمۆدەکهم گهڕابو شێعرەکانی منی خوێندبۆوە. له سهر سفرە دانیشتبوین کوتی ئهو شێعرانه چیه نوسیوتن؟
منیش دهستم کرد به گریان و کوتم دهی جا خهتای قادرە ، ئهویش شێعری له بارەی منهوە نووسیوە!
ئیدی وابو کاکه جهماڵم تهواوی شێعرەکانمی دڕاند و جگه له یهک دوو دانهیهکیان نهبێ هیچیانم له بیر نهماوە که ئهوانیش ناوێرم لهم دەفتەرەدا بیاننووسم...